Het is niet gemakkelijk de ontstaansgeschiedenis van de schutterij van Rotem bij benadering te bepalen daar in het jaar 1922, door een brand in het toenmalige schutterslokaal aan de Henrylaan "café Stassen", belangrijk archiefmateriaal verloren ging. Slechts een tiental zilveren platen en het koningszilver konden uit de brand worden gered. Registers en andere documenten gingen in vlammen op.
De oudste zilverplaat dateert uit 1597 en werd geschonken door Goert van Mewen. Hieruit menen wij te mogen besluiten dat rond deze datum de schutterij werd opgericht.
De schutterij van Rotem stond toen, net zoals schutterijen elders, onder het bevel van een kapitein en enkele officieren die de eed van trouw aan "Outer, Heerd en Troon" deden, in handen van de heer van Rotem.
Door de eeuwen
Tot na Wereldoorlog II bestond er tussen de Maaslandse schutterijen geen organisatiegeest. De meeste schutterijen waren vervallen tot een allegaartje van bonte klucht met latent bestaan dat zich beperkte tot de jaarlijkse vogelschietdag. Dankzij de zorg en de inzet van wijlen meester Creemers, uit Molenbeersel, kwam aan die toestand stilaan verandering. Naar het voorbeeld van Nederlands-Limburg werd er op 7 maart 1948 "de bond van schutterijen Maas en Kempen" gesticht. De schutterij van Rotem was één van de eersten die zich bij de bond aansloot. Toenmalig voorzitter, Severeyns, zetelde toen zelfs in het eerste bondsbestuur.
Er kwam opnieuw leven in de vereniging. Deze groeide uit tot een waardig en tuchtvol korps.
Er werd regelmatig binnen het eigen korps geoefend en geschoten maar ook deelgenomen aan prijsschietingen, eerst met drietallen en later met zestallen.
De resultaten bleven niet uit en de schutterij van Rotem werd een gevreesde concurrent.
Meerdere medailles uit de jaren "1949/1950" getuigen van de suprematie van het Rotems zestal op de bondsfeesten.
Nadat men reeds enkele prijzen meepikte tijdens het O.L.S., het Oud-Limburgs Schuttersfeest, trok men in 1951 zegedriftig naar dit prestigieuze feest te Horn.
Het fameuze zestal: Henri Klingeleers, Marcel Vandeweerd, Theo Konings, Mathieu Vandeweerd en Leon Houben raakte in de finale. Te midden van 6000 chauvinistische Nederlandse toeschouwers werden op 8 juli, in een adembenemende spanning, de laatste kavelingen aangevat door 6 Nederlands schutterijen en de schutterij van Rotem. Sint Barbara Leveroy bood het langst weerstand maar sint Monulphus en Gondulphus Rotem haalde "den ouwe Limburger" voor het eerst sinds 1882 opnieuw de Maas over.
Na een dagenlange feestroes volgde de werkelijkheid en werd het tijd om de voorbereidingswerken van de inrichting van het O.L.S. in 1952 aan te vatten.
J.H.Henry, Guillaume Segers, toenmalig koster en gemeentebediende Michel Stassen waren samen met het bestuur van de schutterij de grote voortrekkers van de stuurgroep die alles in goede banen leidde.
Ridder Charles Moreau de Bellaing, Jos Laumen en de gebroeders Lemmens stelden een goed gelegen feestweide van 8ha ter beschikking in de nabijheid van kasteel Ommerstein.
De dag van het O.L.S. 1952 was het zeer warm. Onze Noorderburen deden die dag hun naam eer aan. Ze dronken namelijk de dorpspomp en de weidepompen leeg waardoor er zelfs een ketting met slot rond de dorpspomp gelegd moest worden om verdere schade te beperken.
Op 19 augustus 1954 was het opnieuw feest te Rotem. Vanuit het paleis te Brussel kwam namelijk het nieuws dat de schutterij de titel van "Koninklijke maatschappij" mocht voeren. Een predikaat dat door oud gouverneur Verwilgen, toenamlig kabinetchef van de koning, was ondertekend.
De schutterij had die dagen de wind in de zeilen.
In 1955 kregen de leden nieuwe uniformen. Met de uniformen van de "cadetten van St. Cyr" (Franse Officieren School uit 1830) verdween de groene "sjöttepatch".
De schutters behaalde meerdere malen de eerste prijs op de bondsfeesten. Ook het trommel- en fluitkorps behaalden prijzen. Tot ver buiten de landsgrenzen oogstte men bekendheid tijdens optochten en parades zoals die van Armontier in Frankrijk. Zo ook te Schaerbeek waar ze de eerste prijs, de vlag met de symbolische ezel, wegkaapte.
Zo gaat het verhaal dat Henri Vandeweert, ook bekend als "De Witte", balkend op het perron van het station te Schaerbeek stond toen de trein vertrok zodat hij pas de volgende dag in schuttersuniform te Rotem aankwam.
In 1974 verhuisde het lokaal van bij An Van de Lustige naar 't Fort op de Henrylaan. Nadat Frans Beuten enkele jaren het voorzitterschap waarnam, werd Jaak Kooken in 1975 de nieuwe voorzitter. Jaak runde een goed draaiend café. Haast iedere vaste klant kreeg een schuttersuniform aangemeten zodat de schutterij, op dat moment op sterven na dood, aangroeide tot 50 man sterk.
In 1980 begon de bouw van het lokaal "'t Schuttershof" en het schietterrein aan de Molenweg te Rotem. Dit clublokaal is een restant van een legerbarak uit W.O. II. De toenmalige leden van de schutterij zijn deze zelf gaan afbreken in Duitsland.
Een jaar later, In 1981, werd een nieuwe buks gekocht om deel te nemen aan schietwedstrijden. Deze wapens worden nog steeds met de hand vervaardigt en kosten dus ook een aardige duit. Een schutterij draagt hier dus ook zorg voor.
1986 Is het jaar waarin een nieuwe vlag of vaandel verworven werd. Een vaandeldrager draagt deze mee tijdens optochten, ceremonies, plechtigheden en allerhande vieringen. Deze vaandel werd geschonken door N.V. Bichterweerd.
De nieuwigheden houden niet op want in 1987 gaat de schutterij over tot de aankoop van nieuwe uniformen die gebaseerd zijn op de Franse infanterie uit 1914.
Ook op sportief vlak liep het behoorlijk. Men behaalde nl. de eerste korpsprijs categorie A te Sint-Huibrechts Lille in 1984 en te Voorshoven 1986. Ook wist men meerdere keren door te dringen tot de kavelingen op het prestigieuze O.L.S., het Oud Limburgs Schuttersfeest.
Zo waren we in 1990, een jaar na het nieuwe voorzitterschap van Leo Gijsels, tijdens het O.L.S. te Schesberg goed op weg om de stunt van 1951 over te doen. Enkele kavelrondes voor het einde spatte die droom echter uiteen.
De medaille van een succesvolle 7e plaats krijgt niettemin een ereplaats in onze trofeeënkast. Leo Gijsels bouwde op zijn eigen gemoedelijke manier aan de groei en bloei van onze schutterij. Helaas, veel te vroeg, moest hij ons verlaten nadat hij in 1995 onwel werd tijdens de optocht te Bocholt.
Natuurlijk kunnen we bij de ontstaansgeschiedenis van de schutterij de historiek van het dorp Rotem niet vergeten. Rotem, gelegen op de linker Maasoever, tegenover het Nederlands Limburgse Grevenbicht, behoorde eertijds tot de Maasgouw met als middelpunt het territoriaal gerechtshof "Valderen" of "Vonderen". Dit gerechtshof had het recht alle criminele zaken in gans de Maasgouw te vervolgen.
Als gevolg van de inval van de Franken omstreeks het jaar 500, werd hier de Salische wet van kracht. De Salische wet was een van de eerste wetboeken sinds de Romeinen (Lex Salica). Deze wet steunde op het gewoonterecht. Zij werd later tijdens de regering van Keizer Karel de Grote vervolmaakt en aan de nieuwe tijdsomstandigheden aangepast.
In 843 werd krachtens "het Verdrag van Verdun" het rijk van Karel de Grote verdeeld onder zijn 3 zonen. Onze Maasgouw lag in het middendeel, Austrasie. De toenmalige Frankische rechtbank bevond zich tussen Dilsen en Rotem, in de nabijheid van de "Olmenhoef" of "Kesselhoef" De ruïne achter het kasteel Ommerstein en de Verschuylenhoef is heel waarschijnlijk een restant van dit Frankisch gerechtshof. De kerk van Rotem, eertijds een filiaal van de moederkerk van Dilsen, wordt in een akte uit 1202 reeds vermeld als een zelfstandige parochie.
Als gevolg van de aanhechting van het "Graafschap Loon" bij het prinsbisdom van Luik in 1361, erfde de prinbisschop al de rechten van de graaf van Loon. Zo werd hij de eerste officiële "Heer van de Heerlijkheid Rotem".
Het is merkwaardig dat men te Rotem in de 14e en 15e eeuw vooraanstaande personaliteiten aantrof die allen schijnen te komen uit de omgeving van het nogal ver afgelegen Kessel, zoals de prinsbisschop Jan van Heinsberg, een Jan van Kessel, een Arnold van Kriekelsbeek en een Godfried van Kievernberg.
Het optreden van al deze personaliteiten te Rotem is waarschijnlijk toe te schrijven aan het feit dat zij zich aangetrokken voelden door het "Biesenhof". Dit de eerste naam was voor het kasteel Ommerstein en zijn hoeve, een groot leenhof van zestig bunder, toebehorend aan de Heinsbergers. Een bunder is een oude eenheid, uit de Lage Landen, om de oppervlakte va een stuk grond uit te drukken. Dit grootte hiervan kon verschillen van streek.
Het spreekt voor zich dat deze personaliteiten op bestuurlijk vlak een belangrijke rol hebben gespeeld en zich ook deden opmerken in het verenigingsleven.
In het begin was dit vooral de famile Me(u)wen waaraan we waarschijnlijk ook de stichting van de schutterij te danken hebben. De oudste koningsplaat in ons bezit is er een van Goert van Mewen uit 1597.
De patroonheiligen van de schutterij, Monulphus en Gondulphus, waren bisschoppen en belijders uit Maastricht in de jaren 560 tot 607.
Tegenwoordig heeft een schutterij vooral een cultuur-historische waarde maar vroeger had een schutterij ook een belangrijke militaire functie.
In 1648 werden alle schutterijen van het Drossaardambt te Stokkem opgeëist om naar de "Donderslag op de Meeuwerheide" te trekken, om zich te verzetten tegen een Lorreins leger. Tussen de 381 gesneuvelden werd melding gemaakt van twee schutters uit Rotem, een derde werd zwaar gekwetst.
Het dorpsbestuur was verplicht om in ruil voor de geboden hulp de schutterijen een schietplein te bezorgen waar zij regelmatig konden oefenen en waar jaarlijks "de vogel" geschoten werd.
Nu nog steeds houden wij deze traditie in ere door op Pinkstermaandag "aan het Kruis" op de Schiervellaan een houten vogel af te schieten. De winnaar mag zich een jaar lang "koning der schutterij" noemen. In 2012 ging deze wedstrijd een laatste keer door aan de Schiervellaan. Sindsdien voelde de schutterij zich genoodzaakt om de wedstrijd aan het schutterslokaal aan de Molenweg te organiseren. De reden hiervoor was dat passanten de nodige veiligheidsmaatregelen niet in acht namen en zich in kogelgebied gingen begeven. De schutterij besloot daarom om een nieuwe locatie te kiezen nl. aan 'het schuttershof' aan de Molenweg.
Recente historiek
Vanaf 1996 tot 2008 nam Leon Goyens het voorzitterschap voor zijn rekening. Zijn eerste wapenfeit was in 1997, toen hij samen met het bestuur de grote viering ter gelegenheid van het vierhonderdjarig bestaan van schutterij Sint Monuphus en Gondulphus Rotem op poten zette. Eén jaar later schafte de schutterij, nog steeds onder goedkeurend oog van voorzitter Leon, zich wederom een nieuwe buks aan. Het laatste wat wij nog steeds aan Leon te danken hebben is het uniform, dit werd in 2005 onder zijn voorzitterschap aangemeten.
Het jaar 2008 werd een historisch jaar voor de schutterij. Voor het eerst in zijn eeuwenlang bestaan kwam er een vrouwelijke voorzitter, Josette Philtjens, aan het hoofd van de schutterij. Josette was niet alleen de eerste voorzitster van Rotem, ze schreef ook binnen de bond geschiedenis, want ze was ook de allereerste vrouw aan het roer van een schutterij binnen de hele bond.
Onder leiding van Josette startte er in de loop van ettelijke jaren later enkele renovatiewerken aan het schutterslokaal aan de Molenweg. De keuken kreeg de grootste make-over: ze werd uitgebreid en gemoderniseerd. Verder werden ook de sanitaire voorzieningen aangepast, deze werden toegankelijker gemaakt. Om deze renovatie helemaal af te maken, werd het volledige lokaal opnieuw geverfd voor een hedendaagse uitstraling.
Schutterij Sint Monuphus en Gondulphus Rotem zette deze modernisering verder door in 2013, tijdens de jaarlijkse souper die dient om het jaar af te sluiten, zijn eerste officiële website voor te stellen aan zijn leden. Toontje Kunnen nam hiervoor het initiatief, dit werd zeker gesmaakt door de leden. Het resultaat hiervan bekijkt u nu!
​
Het eerste bondsfeest van 2016 vond plaats in Rotem, dit was de uitgelezen kans om de schietbomen te vernieuwen. De houten constructies maakten plaats voor veel lichtere en stabiele metalen versies. Deze 12 bomen zijn nog steeds in zeer goede staat en er wordt tot op de dag van vandaag nog op geschoten!
In 1994 stond de hele schuttersweide van Stokkem, tijdens het Oud LImburgs Schuttersfeest, in rep en roer. De koningin van Rotem, in gedaante van Josette Philtjens, zou namelijk gestorven zijn. Het was die eerste zondag van juli erg warm en tijdens een lange optocht in volledig schuttersuniform kreeg de koningin van Rotem het toch wel heel benauwd. Ze kon op dat moment nog opgevangen worden door plaatselijke omstaanders in een garage. Later op de dag, na de keuring voor koningsparen, kreeg ze andermaal een flauwte. Ze kon door familie echter veilig achtergelaten worden in de handen van het Rode Kruis ter plaatse. Tony, haar man, moest trouwens deelnemen aan de schietwedstrijd voor zestallen maar was zich van geen kwaad bewust. Daarna ging het echter bergaf met Josette en toen ze het bewustzijn verloor ontstond er al snel een gerucht dat de koningin van Rotem gestorven was. Ook dit nieuws raakte als een lopend vuurtje verspreid op de schuttersweide, waar de schietwedstrijd volop aan de gang was. Zo wist de schutterij van Rotem ook al vlug van dit vreselijk voorval, zowaar durfde niemand het aan Tony, zolang hij moest schieten, te vertellen. Uiteindelijk kreeg hij het te horen van Marc Luyten, die dienst deed als lakei. Ook bracht hij Tony achter op zijn fiets naar de plaats waar Josette lag. Onderhevig aan intense emoties zorgde deze inspanning er bovendien noch voor dat ook Marc onwel werd, waardoor ook hij opgevangen moest worden door het Rode Kruis. Dit bleken later hartritmestoornissen te zijn. Gelukkig bleef het vreselijke nieuws van Josette bij een gerucht want ze had na de nodige zorgen terug het bewustzijn gevonden. Wel werd ze overgebracht naar het ziekenhuis van Lanaken waar ze enkele dagen verbleef. Ze zou er zelf niks aan over houden, behalve een artikel in de krant.
De gouden jaren '50
Opschudding in 1994
Meest recente jaren
Groepsfoto uit 1912 van de schutterij van Rotem
Jubileum 1997, de schutterij van Rotem werd hier 400 jaar
Groepsfoto uit 1959 van de schutterij van Rotem
Leenders W. is 25 jaar keizer
Dit is het winnend 6-tal van de schutterij van Rotem op het OLS in 1951
Groeps foto van de schutterij van Rotem in 1983
1987: De nieuwe uniformen voor de schutterij van Rotem worden voorgesteld
De schutterij van Rotem aan hun lokaal voor een groepsfoto
Groepsfoto ui 1977 van de schutterij van Rotem
Het dorp Rotem
Uniform van de Tamboer Majoor in 2003 van de schutterij van Rotem in de persoon van Jaak Gijsels
Het uniform van de schutterij van Rotem, nog in 2003, in de persoon van Leon Goyens
De schutterij aan het maasveer te Rotem
Foto van de eerste buks zoals we gebruiken in 2014
De schutterij van Rotem vierde in 1997 met een groot feest het 400 jarig bestaan
Foto uit 2013
Foto in 2009 te Elen
Donderslag op de Meeuwerheide
Beau Séjour
Op 1 januari 2017 startte er op nationale televisie een nieuwe TV-reeks. Tien weken lang, elke zondagavond kan je de schutterij en het schutterslokaal bewonderen van achter je beeldbuis op één.
De opnames van deze fictiereeks werden reeds uitgevoerd in 2014/15 in en rond het schutterslokaal. Alsook hadden enkele schutters het genoegen om mee te figureren aan de zijde van enkele Vlaamse steracteurs. Opvallend aan deze opnames is dat er 4 schutters van onze schutterij uiteindelijk te zien waren in de begingeneriek van de reeks.
De televisiereeks wist, op enkele lokale krantenrecensies na, internationaal lovende woorden te ontvangen en werd in meerdere landen uitgezonden.
Sinds april dat jaar kan de serie, en dus ook de schutterij, ook bewonderen via de populaire streamingsdienst, Netflix.
